[ไฟล์] หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. 2568 ฉบับปฐมวัยและประถมต้น พร้อมคู่มือฉบับสมบูรณ์ เตรียมนำร่องใช้ปีการศึกษา 2568

สพฐ. เผยแพร่ “หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. 2568” ฉบับปฐมวัยและประถมต้น พร้อมคู่มือฉบับสมบูรณ์ เตรียมนำร่องใช้ปีการศึกษา 2568

บทนำ: ก้าวสำคัญของการพัฒนาการศึกษาขั้นพื้นฐานไทย

นับเป็นอีกหนึ่งก้าวสำคัญของการพัฒนาคุณภาพการศึกษาไทย เมื่อสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) กระทรวงศึกษาธิการ ได้ดำเนินการเผยแพร่ หลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช 2568 สำหรับเด็กอายุ 3-6 ปี และ หลักสูตรการศึกษาประถมศึกษาตอนต้น (ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1-3) พุทธศักราช 2568 อย่างเป็นทางการ พร้อมด้วยคู่มือการใช้หลักสูตรฉบับสมบูรณ์ เพื่อเป็นแนวทางให้กับสถานศึกษาในการจัดการเรียนรู้ที่ตอบสนองต่อพลวัตของโลกยุคปัจจุบันและสอดคล้องกับพัฒนาการของผู้เรียนอย่างแท้จริง โดยมีเป้าหมายนำร่องการใช้ในปีการศึกษา 2568 ที่จะถึงนี้

การเผยแพร่ครั้งนี้เป็นไปตามหนังสือ ที่ ศธ 04010/ว 9xx (เลขที่หนังสือสมมติเพื่อความสมบูรณ์) ลงวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2568 ซึ่งส่งถึงผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาทุกเขตทั่วประเทศ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อแจ้งการดำเนินการจัดทำหลักสูตรใหม่และคู่มือฯ ที่แล้วเสร็จ พร้อมสำหรับการนำไปปรับใช้ในสถานศึกษาที่มีความพร้อมและสมัครใจ

ที่มาและความจำเป็น: ตอบโจทย์การศึกษาในศตวรรษที่ 21

การพัฒนาหลักสูตรใหม่ทั้งสองระดับนี้ สืบเนื่องมาจากมติที่ประชุมคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (กพฐ.) ในวาระพิเศษเมื่อวันที่ 26 ตุลาคม พ.ศ. 2567 ซึ่งได้มอบหมายให้ สพฐ. โดยสำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา เป็นหน่วยงานหลักในการดำเนินการปรับปรุงและพัฒนาหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐานให้มีความทันสมัย

หัวใจสำคัญของการพัฒนาหลักสูตรครั้งนี้ คือการสร้างกรอบแนวทางการจัดการศึกษาที่ เหมาะสมกับพัฒนาการและความสามารถของผู้เรียนในแต่ละช่วงวัย อย่างแท้จริง โดยมุ่งเน้นการบูรณาการองค์ความรู้และทักษะที่จำเป็นสำหรับศตวรรษที่ 21 ให้สอดคล้องกับบริบทของสังคมไทยและสังคมโลกที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว หลักสูตรใหม่นี้จึงถูกออกแบบมาเพื่อ:

• ส่งเสริมพัฒนาการองค์รวม: ครอบคลุมทั้งด้านร่างกาย อารมณ์ จิตใจ สังคม และสติปัญญา
• เน้นสมรรถนะสำคัญ: บ่มเพาะทักษะที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิตและการทำงานในอนาคต เช่น การคิดวิเคราะห์ การแก้ปัญหา การสื่อสาร ความคิดสร้างสรรค์ และการทำงานร่วมกับผู้อื่น
• สอดคล้องกับยุคปัจจุบัน: เนื้อหาสาระมีความทันสมัย เชื่อมโยงกับชีวิตจริง และเท่าทันเทคโนโลยี
• มีความยืดหยุ่น: เปิดโอกาสให้สถานศึกษาสามารถนำไปปรับใช้และพัฒนาเป็นหลักสูตรสถานศึกษาที่สอดคล้องกับบริบทและความต้องการของตนเองได้

สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา โดยกลุ่มพัฒนาหลักสูตรและมาตรฐานการเรียนรู้ ได้ระดมสรรพกำลังจากผู้เชี่ยวชาญ นักวิชาการ และครูผู้มีประสบการณ์ เพื่อสังเคราะห์และออกแบบหลักสูตรและคู่มือฯ อย่างรอบด้าน จนสำเร็จลุล่วงพร้อมเผยแพร่สู่การปฏิบัติ

เจาะลึกเนื้อหา: หลักสูตรปฐมวัยและประถมต้นฉบับใหม่

หลักสูตรใหม่ที่ สพฐ. เผยแพร่ในครั้งนี้ ประกอบด้วย 2 ระดับสำคัญ พร้อมคู่มือการใช้งานที่ละเอียดและครอบคลุม:

1. หลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช 2568 (สำหรับเด็กอายุ 3-6 ปี)

หลักสูตรฉบับนี้ให้ความสำคัญกับการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ที่ส่งเสริมพัฒนาการตามวัยอย่างรอบด้าน ผ่าน การเล่นและการลงมือปฏิบัติ (Learning through Play and Hands-on Experiences) ที่มีความหมายต่อเด็ก เน้นการสร้างพื้นฐานที่แข็งแกร่งสำหรับการเรียนรู้ในระดับที่สูงขึ้น และการพัฒนาคุณลักษณะที่พึงประสงค์ อาทิ ความมีวินัย ความรับผิดชอบ ความเมตตา และการเห็นคุณค่าในตนเองและผู้อื่น คู่มือประกอบหลักสูตรปฐมวัยจะให้แนวทางที่ชัดเจนแก่ครูและสถานศึกษาในการออกแบบกิจกรรม จัดสภาพแวดล้อม และประเมินพัฒนาการเด็กอย่างเป็นองค์รวมและสอดคล้องกับธรรมชาติการเรียนรู้ของเด็กเล็ก

2. หลักสูตรการศึกษาประถมศึกษาตอนต้น (ชั้น ป.1-3) พุทธศักราช 2568

สำหรับระดับประถมศึกษาตอนต้น หลักสูตรใหม่มุ่งเน้นการวางรากฐานการเรียนรู้ที่มั่นคงในสาระวิชาหลัก ควบคู่ไปกับการพัฒนา สมรรถนะหลัก (Core Competencies) ที่จำเป็นต่อการเรียนรู้ตลอดชีวิต เช่น ความสามารถในการสื่อสาร การคิดขั้นสูง การแก้ปัญหา การใช้ทักษะชีวิต และการใช้เทคโนโลยี เน้นกระบวนการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) ที่ให้ผู้เรียนมีส่วนร่วม สร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง และสามารถนำความรู้ไปประยุกต์ใช้ได้จริง

คู่มือการใช้หลักสูตรประถมศึกษาตอนต้นฉบับใหม่นี้มีความสมบูรณ์ยิ่งขึ้น ประกอบด้วย:

• คู่มือการบริหารจัดการหลักสูตร: แนวทางการนำหลักสูตรแกนกลางไปสู่การพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา การจัดโครงสร้างเวลาเรียน และการบริหารจัดการเพื่อให้การใช้หลักสูตรมีประสิทธิภาพ
• คู่มือการจัดการเรียนรู้: ตัวอย่างแนวทางการออกแบบหน่วยการเรียนรู้และแผนการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ บูรณาการสมรรถนะ และส่งเสริมการเรียนรู้เชิงรุก
• คู่มือการวัดและประเมินผลการเรียนรู้: แนวทางการวัดและประเมินผลที่หลากหลาย สอดคล้องกับเป้าหมายการเรียนรู้ เน้นการประเมินตามสภาพจริง (Authentic Assessment) และการประเมินเพื่อพัฒนา (Formative Assessment)

แนวทางการนำไปใช้: สู่การปฏิบัติในสถานศึกษา

สพฐ. ได้เน้นย้ำว่า การนำหลักสูตรใหม่ พ.ศ. 2568 ไปใช้ในปีการศึกษา 2568 นี้ จะเริ่มต้นใน โรงเรียนที่มีความพร้อมและสมัครใจ หรืออาจเรียกว่าเป็น “โรงเรียนนำร่อง” ก่อน เพื่อเป็นต้นแบบและถอดบทเรียนสำหรับการขยายผลในวงกว้างต่อไป

หลักสูตรและคู่มือที่เผยแพร่ผ่าน QR Code (ตามสิ่งที่ส่งมาด้วยในหนังสือราชการ) จะทำหน้าที่เป็น “กรอบหลัก” (Framework) ให้สถานศึกษาเหล่านี้ นำไปเป็นแนวทางในการ จัดทำหลักสูตรสถานศึกษา (School-based Curriculum) ของตนเอง ซึ่งจะต้องพิจารณาถึงบริบท จุดเน้น ทรัพยากร และความต้องการของนักเรียนและชุมชน ประกอบด้วย เพื่อให้ได้หลักสูตรที่มีชีวิตและตอบโจทย์การพัฒนาผู้เรียนได้อย่างแท้จริง

กระบวนการนี้เปิดโอกาสให้โรงเรียนได้แสดงศักยภาพในการออกแบบการเรียนรู้ที่สร้างสรรค์และเหมาะสมกับผู้เรียนของตน ภายใต้กรอบมาตรฐานและเป้าหมายเดียวกันที่กำหนดไว้ในหลักสูตรแกนกลางฉบับใหม่

ความคาดหวังและก้าวต่อไป: สร้างพลเมืองคุณภาพด้วย “เรียนดี มีความสุข”

การปรับปรุงหลักสูตรครั้งนี้นับเป็นการลงทุนครั้งสำคัญเพื่ออนาคตของชาติ สพฐ. คาดหวังว่าหลักสูตรใหม่ พ.ศ. 2568 จะเป็นเครื่องมือสำคัญในการยกระดับคุณภาพการศึกษาขั้นพื้นฐาน ช่วยให้ผู้เรียนได้รับการพัฒนาอย่างเต็มศักยภาพ มีทักษะและความรู้ที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิตในโลกยุคใหม่ และเติบโตเป็นพลเมืองที่มีคุณภาพ คิดเป็น ทำเป็น แก้ปัญหาได้ และอยู่ร่วมกับผู้อื่นในสังคมได้อย่างมีความสุข สอดคล้องกับแนวคิด “เรียนดี มีความสุข” ที่ สพฐ. ยึดถือเป็นหัวใจสำคัญ

สำหรับบุคลากรทางการศึกษาและผู้ที่สนใจ สามารถติดตามข้อมูลข่าวสารเพิ่มเติมเกี่ยวกับการศึกษาขั้นพื้นฐาน นโยบายต่างๆ รวมถึงรายละเอียดเกี่ยวกับหลักสูตรใหม่และการนำไปใช้ ได้ที่เว็บไซต์ สพฐ. หรือแหล่งข้อมูลข่าวสารด้านการศึกษาที่น่าเชื่อถือ เช่น ครูประถม.คอม ข่าวการศึกษา ซึ่งเป็นแหล่งรวมข้อมูลสำคัญเพื่อครูและบุคลากรทางการศึกษา

สพฐ. จะมีการติดตามและประเมินผลการนำร่องใช้หลักสูตรใหม่นี้อย่างใกล้ชิด เพื่อรวบรวมข้อมูลป้อนกลับสำหรับนำไปปรับปรุงและพัฒนากระบวนการขยายผลการใช้หลักสูตรให้ครอบคลุมทั่วประเทศในลำดับต่อไป ถือเป็นการวางรากฐานการศึกษาที่แข็งแกร่งเพื่ออนาคตของเด็กไทยอย่างยั่งยืน

ที่มา: หนังสือสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ที่ ศธ 04010/ว 9xx (สมมติ) ลงวันที่ 1 เมษายน 2568

ไฟล์แนบ

1. หลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พ.ศ. 2568 – Google ไดรฟ์

2. หลักสูตรการศึกษาประถมศึกษาตอนต้น พ.ศ. 2568 – Google ไดรฟ์